Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Bình Phướchttps://vksbinhphuoc.gov.vn/uploads/banners/logo-vks_2.png
Thứ hai - 20/03/2017 04:035.0120
Bộ luật dân sự năm 2015 (BLDS 2015) được Quốc hội khóa XIII, kỳ họp thứ 10 thông qua ngày 24/11/2015 và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2017.
BLDS 2015 gồm 6 phần, 27 chương và 689 Điều với nhiều chế định mới, tiến bộ, thể hiện một cách đầy đủ nhất với tính chất là luật chung và định hướng cho việc xây dựng các văn bản pháp luật điều chỉnh các quan hệ dân sự đặc thù, xử lý bất cập của luật hiện hành, giải quyết được những vướng mắc trong thực tiễn cuộc sống. Trong đó, có hai chế định hoàn toàn mới mà trước đây BLDS 2005 không quy định, đó là quyền hưởng dụng và quyền bề mặt. Đây là hai trong ba quyền khác đối với tài sản quy định tại BLDS 2015 (quyền khác đối với tài sản là quyền của chủ thể trực tiếp nắm giữ, chi phối tài sản thuộc quyền sở hữu của chủ thể khác). Được quy định tại Điều 257 BLDS 2015, quyền hưởng dụng là quyền của chủ thể được khai thác công dụng và hưởng hoa lợi, lợi tức đối với tài sản thuộc quyền sở hữu của chủ thể khác trong một thời hạn nhất định. Có thể hiểu quyền của người được nắm giữ, sử dụng tài sản nhưng họ không có quyền định đoạt tài sản đó, có nghĩa là người này không phải là chủ sở hữu. Căn cứ xác lập quyền hưởng dụng: được xác lập theo quy định của luật, theo thỏa thuận hoặc theo di chúc (Điều 258 BLDS 2015). Quyền hưởng dụng được xác lập từ thời điểm nhận chuyển giao tài sản, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật liên quan có quy định khác. Quyền hưởng dụng đã được xác lập có hiệu lực đối với mọi cá nhân, pháp nhân, trừ trường hợp luật liên quan có quy định khác (Điều 259 BLDS 2015). Quyền hưởng dụng chấm dứt trong trường hợp sau đây: 1. Thời hạn của quyền hưởng dụng đã hết; 2. Theo thỏa thuận của các bên; 3. Người hưởng dụng trở thành chủ sở hữu tài sản là đối tượng của quyền hưởng dụng; 4. Người hưởng dụng từ bỏ hoặc không thực hiện quyền hưởng dụng trong thời hạn do luật quy định; 5. Tài sản là đối tượng của quyền hưởng dụng không còn; 6. Theo quyết định của Tòa án; 7. Căn cứ khác theo quy định của pháp luật (Điều 265 BLDS 2015). Việc ghi nhận quyền của người không phải là chủ sở hữu đối với tài sản là quyền hưởng dụng trong BLDS 2015 có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy giao lưu dân sự trên cơ sở tôn trọng các quy luật thị trường. Qua đó, bảo đảm tốt hơn cho tài sản trong giao lưu dân sự được tối đa hóa giá trị không chỉ bởi chủ sở hữu mà còn bởi cả người không phải là chủ sở hữu; hạn chế được rủi ro pháp lý, giữ được sự ổn định của các quan hệ dân sự và các quan hệ khác có liên quan. Cũng như quyền hưởng dụng, quyền bề mặt cũng là một chế định mới được quy định tại Điều 267 BLDS 2015. Quyền bề mặt là quyền của một chủ thể đối với mặt đất, mặt nước, khoảng không gian trên mặt đất, mặt nước và lòng đất mà quyền sử dụng đất đó thuộc về chủ thể khác. Căn cứ xác lập quyền bề mặt: được xác lập theo quy định của luật, theo thỏa thuận hoặc theo di chúc (Điều 268 BLDS 2015). Quyền bề mặt có hiệu lực từ thời điểm chủ thể có quyền sử dụng đất chuyển giao mặt đất, mặt nước, khoảng không gian trên mặt đất, mặt nước và lòng đất cho chủ thể có quyền bề mặt, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật liên quan có quy định khác. Quyền bề mặt có hiệu lực đối với mọi cá nhân, pháp nhân, trừ trường hợp luật liên quan có quy định khác (Điều 269 BLDS 2015). Nội dung của quyền bề mặt được quy định tại Điều 271 BLDS 2015, theo đó: Chủ thể quyền bề mặt có quyền khai thác, sử dụng mặt đất, mặt nước, khoảng không gian trên mặt đất, mặt nước và lòng đất thuộc quyền sử dụng đất của người khác để xây dựng công trình, trồng cây, canh tác nhưng không được trái với quy định của pháp luật và có quyền sở hữu đối với tài sản được tạo lập. Trường hợp quyền bề mặt được chuyển giao một phần hoặc toàn bộ thì chủ thể nhận chuyển giao được kế thừa quyền bề mặt theo điều kiện và trong phạm vi tương ứng với phần quyền bề mặt được chuyển giao. Quyền bề mặt chấm dứt trong trường hợp: 1. Thời hạn hưởng quyền bề mặt đã hết; 2. Chủ thể có quyền bề mặt và chủ thể có quyền sử dụng đất là một; 3. Chủ thể có quyền bề mặt từ bỏ quyền của mình; 4. Quyền sử dụng đất có quyền bề mặt bị thu hồi theo quy định của Luật đất đai; 5. Theo thỏa thuận của các bên hoặc theo quy định của luật (Điều 272 BLDS 2015). Việc ghi nhận quyền bề mặt trong BLDS 2015 có tác động tích cực để các nguồn tài nguyên thiên nhiên, các loại tài sản trong xã hội không bị đóng băng mà luôn được tham gia lưu thông kinh tế, được sử dụng một cách hiệu quả và tiết kiệm. Bên cạnh đó, với quy định này, sẽ giải quyết những vấn đề phát sinh trong thực tiễn mà hiện nay chưa có cơ sở pháp lý để giải quyết như xử lý tài sản trên đất trong trường hợp thu hồi đất khi hết thời hạn thuê đất; tranh chấp trong quản lý, sử dụng nhà chung cư ...
Tác giả bài viết: Cao Đăng
Nguồn tin: VKSND tỉnh Bình Phước
Chú ý: Việc đăng lại bài viết trên ở website hoặc các phương tiện truyền thông khác mà không ghi rõ nguồn https://vksbinhphuoc.gov.vn/ là vi phạm bản quyền và sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật!